Periodontoloji ( Diş Eti Hastalıkları)
Periodontoloji yani Diş Eti Hastalıkları dendiğinde; hastalığın birinci sebebi, yediğimiz besinlerin etkili fırçalama yapılmaması sonucu dişlerin yüzeyleri ve aralarında birikmesiyle oluşan mikrobiyal dental plaktır. Bu plak içerisinde birçok çeşit ve sayıda mikroorganizmalar barınmaktadır.Bu mikroorganizmaların ürettikleri zararlı maddeler dişeti hastalığına sebep olmaktadır.
Mikrobiyal dental plak başlangıçta yumuşaktır, diş fırçası ve diş ipi kullanımıyla rahatlıkla dişler üzerinde uzaklaştırılabilir. Ancak plak düzgün temizlenemediği takdirde tükrük ile birleşerek sertleşir ve diştaşı oluşur. Diştaşının yüzeyi pürüzlü olduğu için plak birikimini kolaylaştırır, temizlenmesini zorlaştırır.Bu nedenle düzenli aralıklarla diştaşları temizlenmelidir ve diştaşı oluşumuna müsaade etmeden plak yumuşak iken düzgün fırça ve ip kullanımıyla ağızdan uzaklaştırılmalıdır.
Mikrobiyal dental plak, hastalığın birinci sebebi olmasına rağmen, dişeti hastalığı multifaktöriyel bir rahatsızlıktır. Sistemik, Çevresel ve Ailesel faktörler hastalığın seyirinde risk faktörü olarak rol oynamaktadırlar.
Diş eti hastalıkları, kalp ve akciğer hastalıkları, diyabet ve erken/düşük doğum ağırlıklı bebek doğumlarında risk faktörü olarak rol oynamaktadır. Kalp hastalıkları ve diş eti hastalıklarının gelişim mekanizmaları yapılan araştırmalara göre, benzer özellikler taşımaktadır. Her ikisi de ileri yaşlarda, erkeklerde, sigara içen, yüksek tansiyona sahip, stresli bireylerde ortaya çıkmaktadır. Araştırmalar göstermektedir ki ağız enfeksiyonuna sahip bireyler, enfeksiyonun görülmediği bireylere nazaran %30 daha fazla kalp krizine yakalanmaktadır.
Diş eti hastalığına neden olan mikroorganizmalar ve salgıladıkları zararlı maddeler, diyabette önemli rol oynarlar. Kontrol altında olmayan diyabet hastalarında aynı ağız hijyen seviyesine sahip kontrollü diyabet hastalarına göre daha fazla diş eti hastalığı geliştiği bilimsel çalışmalarla kanıtlanmıştır. Diş eti hastalığının gelişiminde etkili olan mikroorganizmaların solunması veya bu mikroorganizmaların solunum yollarında toplanması akciğer hastalıklarının gelişmesine yol açar. Aynı şekilde diş eti hastalığının gelişiminde rol alan mikroorganizmalar hamile bayanlarda fetus için erken doğum riski ve düşük doğum ağırlıklı bebek dünyaya getirme riski oluşturmaktadır.
Periodontal Hastalığın Önlenmesi
Hastalığın tedavisi dişlerin etrafını çevreleyen yumuşak (diş eti) ve sert dokuların (kemik) ve bu dokulara ait yıkımların düzeltilmesini amaçlar. Tedavinin birinci aşamasında halk arasında diş taşı temizliği denilen, hastalığın etkeni olan mikrobiyal dental plağın ve diş taşlarının uzaklaştırılması ve ağız hijyen eğitiminin (düzenli fırça kullanımı, ip/arayüz fırça kullanımı) verilmesi sağlanır. Başlangıç periodontal tedavi denilen bu yöntem basit diş eti iltihaplarında, tek başına tedavi yöntemi olabildiği gibi, hastalığın ilerlemiş evrelerinde periodontal operasyona hazırlık amacıyla kullanılır. Periodontal operasyon; hastalığın şiddetine ve tipine göre farklılık göstermektedir.Hastalığın sadece diş eti ile sınırlı olduğu vakıalarda diş eti cebini elimine etmek amaç olurken çene kemiğinin de etkilendiği vakıalarda cep eliminasyonuna ilave kemiği de tedavi etmek amaçlanır, kemik düzeltilir ve gerekli durumlarda kemik tozu, membran gibi biyomateryaller kullanılır. Operasyon lokal anestezi ile başlar ve diş etlerinin kaldırılmasıyla devam eder, diş etleri kaldırıldıktan sonra iltihabi dokular temizlenir, kemik düzeltilir, kemik tozu uygulanır ve dikiş atılır ve doku iyileşmeye bırakılır. Dikişler tedavinin farklılığına göre 7- 14 gün içinde alınır. İlk 2 yıl yılda 4 kez sonra ki yıllarda yılda 2 kez hasta kontrole çağrılır. Gerekli görüldüğü takdirde hekim kontrol sayısını arttırmaktadır.